مقدمه
Sorted Set (مجموعهٔ مرتبشده) یک ساختار دادهٔ بسیار خاص و قدرتمند است که قابلیت‌های یک Set (مجموعه) و یک Hash (جدول درهم‌سازی) را با هم ترکیب می‌کند. این ساختار داده، امکانات هر دو را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد و برای کاربردهایی که نیاز به عملکرد سریع و دسترسی بهینه دارند، ایده‌آل است.
ساختار داخلی و نحوهٔ پیاده‌سازی
Sorted Setها به‌صورت داخلی از یک ساختار دادهٔ دوگانه استفاده می‌کنند که شامل یک Skip List و یک Hash Table است. این معماری دوگانه باعث می‌شود عملیات‌هایی مانند افزودن، حذف و بازیابی عناصر با سرعت بسیار بالایی انجام شوند. در نتیجه، Sorted Set گزینهٔ مناسبی برای مواقعی است که نیاز به درج و بازیابی سریع داده‌ها داریم.
اعضا و امتیازات (Members and Scores)
در Sorted Setها، هر عنصر از دو بخش تشکیل شده است:
- عضو (Member): یک رشتهٔ منحصربه‌فرد که مشابه مجموعه‌های معمولی، تکراری نیست.
- امتیاز (Score): یک مقدار عددی که به هر عضو نسبت داده می‌شود.
برخلاف Setهای ساده که در آن ترتیب عناصر مهم نیست، در Sorted Setها، اعضا بر اساس امتیازشان مرتب می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود Sorted Setها در واقع یک «مجموعهٔ رشته‌ای مرتبشده» باشند.
کاربردهای رایج
از Sorted Setها معمولاً در مواردی استفاده می‌شود که داده‌ها نیاز به رتبه‌بندی (Ranking) دارند. برای مثال:
- سیستم‌های رهبری (Leaderboards) در بازی‌ها
- رتبه‌بندی سهام بر اساس حجم معاملات یا میزان سود
- هر سناریویی که در آن داده‌ها باید بر اساس یک معیار عددی مرتب و بازیابی شوند.
مقایسه با دیگر ساختارها
- مانند Hashها، یک کلید می‌تواند چندین عضو را در خود نگه دارد.
- مانند Setها، هر عضو یکتا است و تکرار نمی‌شود.
- امتیاز هر عضو همواره یک عدد است و ترتیب نهایی اعضا بر اساس همین امتیاز تعیین می‌گردد.
نتیجه‌گیری
Sorted Setها با ترکیب قابلیت‌های مجموعه و جدول درهم‌سازی، همراه با امکان مرتب‌سازی بر اساس امتیاز، یکی از ابزارهای قدرتمند در حوزهٔ مدیریت داده هستند. این ساختار داده به‌ویژه در سیستم‌های بلادرنگ و کاربردهایی که نیاز به رتبه‌بندی و بازیابی سریع دارند، کاربرد فراوانی دارد.
